Historia miejsca
Wzgórze Św. Małgorzaty w Bytomiu to jedna z najstarszych części miasta, miejsce założenia pierwszego grodu bytomskiego. Jego powstanie szacuje się na połowę XI wieku. Naturalne wzniesienie o dużym znaczeniu militarnym, z jednej strony chronione przez opływającą je rzekę Bytomkę, z pozostałych przez podmokłe łąki stanowiło ważny punkt strategiczny na szlaku handlowym z Wrocławia do Krakowa. Bezpośrednią przyczyną wybudowania warownego grodu były jednak toczące się w tamtym okresie walki polsko-czeskie o panowanie nad Śląskiem. Dzięki swojemu położeniu Bytom miał zagrodzić wojskom czeskim drogę do Krakowa.
|
Św. Małgorzata Antiocheńska
Zakochał się w niej rzymski namiestnik, którego Małgorzata nie chciała poślubić, odpowiadając, że jej serce należy do Chrystusa. Była w związku z tym torturowana, więziona, a w końcu ścięta ok. 303-305 roku. W średniowieczu jej kult był bardzo rozpowszechniony. Przyjął się wizerunek św. Małgorzaty poskramiającej smoka, zgodnie z przekazem, który głosi, że gdy była więziona, ukazał się jej szatan w postaci smoka piekielnego. Św. Małgorzata miała przepędzić go znakiem krzyża. Św. Małgorzata jest jedną z Czternastu Świętych Wspomożycieli, świętą Kościoła katolickiego i prawosławnego (jako Maryna). Kościół rzymskokatolicki obchodzi jej wspomnienie liturgiczne 20 lipca. |
Po lokacji miasta Bytomia w 1254 roku znaczenie dawnego grodu na Wzgórzu Św. Małgorzaty znacznie spadło.
Około połowy XII w. wzniesiono na wzgórzu murowany kościół ufundowany przez Jaksę Gryfitę. Jego widok jest przedstawiony na tzw. tympanonie fundacyjnym Jaksy znajdującym się na wrocławskim Ołbinie.
Pierwszy kościół Św. Małgorzaty wybudowany był na planie prostokąta, w stylu romańskim. Po zdobyciu Bytomia przez husytów w 1430 roku gród a wraz z nim i kościół zostały prawdopodobnie doszczętnie zniszczone. Wiadomo, że w 1598 roku na wzgórzu św. Małgorzaty stał już tylko drewniany kościół.
8 czerwca 1660 roku przyłączono Parafię Św. Małgorzaty do parafii Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Zaowocowało to odbudową drewnianego kościoła (1681). Funkcjonował on od tej pory jako kościółek cmentarny, aż do drugiej połowy XIX wieku, kiedy grożącą zawaleniem drewnianą budowlę rozebrano.
W 1881 roku poświęcony został nowy murowany kościół projektu K. Kowolika, który istnieje do dnia dzisiejszego. Inicjatorem budowy był ks. Norbert Bończyk.
W 1934 roku obok kościoła werbiści wybudowali Dom Misyjny św. Małgorzaty, a w 1940 roku parafia odzyskała samodzielność.
Za: superbytom.republika.pl oraz Wikipedia